Struny gitarowe.html
Struna – źródło dźwięku (wibrator) w chordofonach (instrumentach strunowych). Struny mogą być wykonane z metalu, włókien naturalnych (m.in. jedwab), tworzywa sztucznego (przeważnie nylon), lub odpowiednio spreparowanych jelit zwierzęcych (instrumenty smyczkowe).
Zasada działania
W drgającej strunie powstaje fala stojąca. Ponieważ końce struny są umocowane, powstają tam węzły fali. Możliwe są tylko takie drgania, dla których długość struny jest równa połowie długości fali lub jej wielokrotności.Ton podstawowy generuje drganie o największej długości fali – z pojedynczą strzałką w połowie długości struny, lecz barwę dźwięku tworzy suma krótszych fal tzw. harmonicznych. Ważny jest zatem rozkład częstotliwości w widmie akustycznym. Muzyk może w pewnym zakresie kontrolować liczbę tonów harmonicznych poprzez technikę flażoletów.
Liczby strun w różnych instrumentach
- mandolina – 8 strun (4 pary), strojone w parach jak skrzypce.
- gitara – 6 lub 7 strun (choć spotykane są także gitary 8- i więcej strunowe), od dołu: (H1)-E-A-d-g-h-e1
- gitara basowa – od 4 do 6 strun, od dołu: (H2)-E1-A1-D-G-(c)
- banjo – od 4 do 5 strun
- harfa – różnie w zależności od rodzaju instrumentu – współczesna harfa koncertowa ma 47 strun
- lira – 4 do 10 strun
- lutnia – od 6 do 16 strun
- fortepian – od 1 do 3 strun (czasami 4) na jeden klawisz, w zależności od rejestru danego dźwięku, modelu instrumentu, oraz epoki historycznej w jakiej fortepian został zbudowany. Liczba strun waha się pomiędzy 220 a 240 (czasem więcej).
- ukulele – 4 struny
- instrumenty smyczkowe – 4 struny
- skrzypce – od dołu: g-d1-a1-e2
- altówka – od dołu: c-g-d1-a1
- wiolonczela – od dołu: C-G-d-a
- kontrabas – od dołu: E1-A1-D-G są też odmiany z dodatkową struną, zwykle C1 (bądź też z urządzeniem przestrajającym strunę E1 do C1) - występują w dużych orkiestrach symfonicznych, np. w filharmoniach; rzadsze są odmiany bez struny E1, istnieje też (rzadko) wersja strojona kwintowo C1-G1-D-A. Czasami (odmiana Wagnerowska) ta 5-ta struna może być nastrojona na H2.
Struny
Dawniej struny gitar wykonywane były z preparowanych zwierzęcych jelit, współcześnie używane są najczęściej struny nylonowe, stalowe i stopów chromowych niklowych i innych a także strun powlekanych: elixiry.
Strun nylonowych standardowo używa się w gitarach klasycznych. Strun stalowych używa się w pozostałych typach gitar. Sporadycznie stosuje się również struny wykonane z innych materiałów lub ich połączeń, np. struny stalowo-jedwabne.Istnieją gitary dwunastostrunowe, w których każda struna jest zdwojona. Dwie najwyższe struny strojone są unisono, a pozostałe w interwale oktawy.
W rosyjskiej i meksykańskiej muzyce ludowej występują także gitary siedmiostrunowe. Są one wykorzystywane również przez niektóre współczesne zespoły metalowe, w celu uzyskania „ciężkich” brzmień dzięki użyciu niższych rejestrów.
Spotykana jest również gitara ośmiostrunowa – w Polsce „opatentował” ją krakowski gitarzysta Krzysztof Sadłowski na potrzeby festiwalu Warszawska Jesień. Na festiwalu tym wykonał utwór Anny Zawadzkiej-Gołosz Concerto na ośmiostrunową gitarę i smyczki z fortepianem.
Konstruowane są także gitary dziesięciostrunowe. Różnica między taką gitarą a gitarą tradycyjną 6-strunową polega na dodaniu 4 strun basowych. Wprowadzenie dodatkowych strun ma m.in. na celu wierniejsze wykonywanie muzyki renesansu i baroku na gitarze. Wiele utworów lutniowych z tamtego czasu wymaga większej skali niż pozwala na to zwykła gitara. Wykonanie takich utworów na gitarze 6-strunowej jest możliwe jedynie dzięki transkrypcji. Propagatorem takiego instrumentu był hiszpański gitarzysta klasyczny Narciso Yepes.