Wyciszanie domowego studio gitarowego [doc]
Jak wyciszyæ swoje domowe studio?
Istnieje mo¿liwoœæ zrobienia sobie ma³ego dobrze izolowanego studia w domu, doœæ dobrze brzmi¹cego. O wiele lepiej gra siê na ¿ywo ni¿ dogrywaj¹c œcie¿ki w programie typu Audacity. Ca³oœæ brzmi lepiej i ma siê przy tym wiêcej frajdy. Jak to zrobiæ, by s¹siedzi wiedzieli o naszych projektach jak najmniej. najmniej vice versa: jak zrobiæ, byœmy my nie s³yszeli s¹siadów na naszych nagraniach. Myœlê, ¿e ten cykl odpowie na najczêœciej pojawiaj¹ce siê pytania.
Wynajêcie profesjonalnego studia czy sali prób to czêsto wydatek wielu polskich z³otych. Koszt wynajmu techników, sprzêtowców, nag³oœnieniowców, realizatorów dŸwiêku, dodatkowych muzyków to czêsto zatrwa¿aj¹ce pieni¹dze dla m³odego adepta sztuki gitarowej. Wynajêcie powierzchni w domu kultury to czêsto umowa wi¹zana. M³odzi muzycy bior¹ klucz do sali, czêsto miernej jakoœci technicznej lub wspó³dzieli j¹ z innymi zespo³ami.
Wynajêcie taniej sali gdzieœ na terenach podmiejskich w gara¿ach to cena o wiele ni¿sza. Ale tu ograniczaj¹ nas sta³e koszty dojazdu, benzyny, paliwa, a i tak ca³oœæ trzeba wyt³umiæ akustycznie. Kwesti¹ dodatkow¹ jest koniecznoœæ wo¿enia sprzêtu lub dok³adnego i kosztownego zabezpieczenia gara¿u przed kradzie¿¹, gitar, konsoli mikserskich, g³oœników bo zazwyczaj czêœæ sprzêtu wozimy ze sob¹ na próby.
Granie w domu to czêsto igranie z nerwami s¹siadów. Wielu dŸwiêków o wysokich natê¿eniach i g³oœnoœciach nie da siê pozbyæ. Mo¿na co najwy¿ej zmniejszyæ ich intensywnoœæ, tak aby zmieœciæ siê w normach przewidzianych w prawie budowlanym.
Podstawowe sprawy w wyg³uszaniu i poprawianiu brzmienia to:
- wybór odpowiedniego pomieszczenia
- pozbycie siê przedmiotów rezonuj¹cych w pomieszczeniu
- poznanie orientacyjnej g³oœnoœci naszego sprzêtu (iloœæ zastosowanych g³oœników moc piecyka)
- wybór odpowiednich ustrojów akustycznych, które wycisz¹ nasz sprzêt graj¹cy (kieruj¹c siê parametrami, cen¹ i ciê¿arem)
- uszczelnienie pomieszczenia
Wymiary pomieszczenia
Pierwsz¹ podstawow¹ spraw¹ w lokalizacji domowego studia jest wybór pokoju, lub pokojów na tak¹ ewentualnoœæ (jeden pokój z urz¹dzeniem nagrywaj¹cym drugi pokój do grania). Pokoje najlepiej o nierównoleg³ych œcianach i niepowtarzaj¹cych siê i nieproporcjonalnych do siebie wymiarów œcian. Zapobiega to powstaniu fal stoj¹cych, podbarwieñ, i rezonansów.
Jeœli jest taka mo¿liwoœæ, dobrze jest by pokój nie s¹siadowa³ bezpoœrednio z mieszkaniem s¹siadów, bokiem budynku. Mamy tu na celu ich s³uch jak i mo¿liwoœæ dostania siê niepo¿¹danych dŸwiêków do œrodka.
Wymiary pomieszczenia to d³ugoœæ pokoju, szerokoœæ i wysokoœæ. Standardowe polskie mieszkania maj¹ czêsto pokrywaj¹ce siê wymiary œcian. S¹ bardzo w¹skie, malutkie, sufit ma wysokoœæ oko³o 2,5 metra.
Rys. 1. Nieprawid³owe wymiary pokoju. Pokój ¿ó³ty - idealny szeœcian o wymiarach 2,5m x 2,5m x 2,5m. Pokój czerwony pokrywaj¹ce siê wymiary d³ugoœci i szerokoœci. Pokój zielony to czêsty b³¹d wychodz¹cy w praktyce: wysokoœæ pokoju pokrywa siê z d³ugoœci¹, szerokoœæ natomiast jest 2x wiêksza ni¿ pozosta³e wymiary.
G³oœnoœæ i natê¿enie dŸwiêku pieca gitarowego - to czego nie lubi¹ nasi s¹siedzi
Decybel -
jednostka akustyków i elektroników s³u¿y do wielu ró¿nych rzeczy. Z punktu widzenia ha³asu jest to miara natê¿enia dŸwiêku i ciœnienia akustycznego zapisana w sposób nieliniowy.Minimalne ciœnienie akustyczne oznaczono jako 0dB (czyt. 0 decybeli), ciœnienie 10x wiêksze to 20dB natomiast 100x wiêksze od 0dB - 40dB, 1000x wiêksze 60dB i tak dalej. Dok³adne odzwierciedlenie przeliczenia decybeli na ciœnienie oraz natê¿enie dŸwiêku przedstawiono na rys. 2.
Ucho ludzkie s³yszy dŸwiêki w sposób nieliniowy; tak samo odczujemy wzrost g³oœnoœci od 10dB do 30dB jak od 100dB do 120dB.
Rys 2. Skala g³oœnoœci wybranych Ÿróde³ ha³asu.
Tabela 1. Maksymalny poziom dŸwiêku w wybranych pomieszczeniach mieszkalnych w dzieñ i w nocy.
|
Kuchnia |
45dB |
40dB |
|
Pokoje mieszkalne |
40dB |
30dB |
|
Pomieszczenia do pracy |
35dB |
- |
|
|
dzieñ |
noc |
Rys 2. Przedstawia nam iloœæ decybeli jaka p³ynie do naszych uszu z wybranych Ÿróde³ ha³asu. Istnieje prosty sposób na przeliczenie ile dB ma nasz piecyk gitarowy korzystaj¹c z parametrów g³oœników i orientacyjnej mocy naszego wzmacniacza.
G³oœnoœæ ma³ego COMBO
Standardowy ma³y piecyk gitarowy o mocy 4Wat przy g³oœniku 20cm potrafi wygenerowaæ œrednio 98dB z odleg³oœci 1 metra (rys. 3). Dla ró¿nych wysokoœci dŸwiêku g³oœnik taki ma ró¿n¹ g³oœnoœæ. Dla czêstotliwoœci oko³o 4000Hz g³oœniki gitarowe maj¹ silny rezonans i generuj¹ ponad 100 decybeli. Pech chcia³, ¿e ucho ludzkie jest najczulsze w tym paœmie w rezultacie ha³as jest jeszcze bardziej spotêgowany.
Rys 3. Przebieg natê¿enia dŸwiêku w zale¿noœci od wysokoœci dŸwiêku standardowego ma³ego g³oœnika gitarowego Super 8 firmy Celestion przy mocy 1W (1wata).
Du¿e g³oœniki stosowane pojedyñczo
Standardowy du¿y g³oœnik koncertowy typu Celestion Vintage 30 lub Eminencje V12 s³u¿¹cy do grania z wiêksz¹ moc¹ generuje dŸwiêki o du¿o wiêkszej g³oœnoœci ni¿ g³oœnik 8 calowy (rys. 4 i 5). Posiada wiêksz¹ membranê, wiêc potrafi ruszyæ wiêksz¹ mas¹ powietrza. Jego magnes posiada wiêksz¹ si³ê. Cewka jest grubsza i mo¿e przyj¹æ na siebie wiêksz¹ moc elektryczn¹ ze wzmacniacza. Czêsto muzycy graj¹ na tym samym sprzêcie w domu co na koncertach. Pamiêtajmy, ¿e nad wiêkszym ha³asem jest trudniej zapanowaæ w domu ni¿ nad mniejszym.
Rys 4. Przebieg czêstotliwoœci du¿ego g³oœnika Celestion V30
Rys. 5 Charakterystyka g³oœnika Eminencje Legend 105
Zwiêkszanie mocy
Akustycy maj¹ uproszczony sposób wyliczania tego, jak piec gitarowy jest s³yszany z wiêkszej odleg³oœci i przy innej mocy.
Podwojenie odleg³oœci s³uchacza od g³oœnika z 1 metra do 2 metrów zmniejsza ha³as o 6dB. Zmniejszenie odleg³oœci o pó³ pog³aœnia dŸwiêk o 6dB.
Tabela 2: Zmiana g³oœnoœci g³oœnika w decybelach w zale¿noœci od odleg³oœci i mocy
|
|
Moc dana na g³oœnik w watach |
|||||||||||||
|
0,25W |
0,5W |
1W |
2W |
4W |
8W |
10W |
20W |
40W |
100W |
200W |
400W |
1000W |
||
|
Odleg³oœc od g³oœnika |
0,25m |
+6dB |
+9dB |
+12dB |
+15dB |
+18dB |
+20dB |
+22dB |
+25dB |
+28dB |
+32dB |
+35dB |
+38dB |
+42dB |
|
0,5m |
0dB |
+3dB |
+6dB |
+9dB |
+12dB |
+14dB |
+16dB |
+19dB |
+22dB |
+26dB |
+29dB |
+32dB |
+36dB |
|
|
1m |
-6dB |
-3dB |
0dB |
+3dB |
+6dB |
+8dB |
+10dB |
+13dB |
+16dB |
+20dB |
+23dB |
+26dB |
+30dB |
|
|
2m |
-12dB |
-9dB |
-6dB |
-3dB |
0dB |
2dB |
+4dB |
+7dB |
+10dB |
+14dB |
+17dB |
+20dB |
+24dB |
|
|
4m |
-18dB |
-15dB |
-12dB |
-9dB |
-6dB |
-4dB |
-2dB |
+1dB |
+4dB |
+8dB |
+11dB |
+14dB |
+18dB |
|
|
8m |
-24dB |
-21dB |
-18dB |
-15dB |
-12dB |
-10dB |
-8dB |
-5dB |
-2dB |
+2dB |
+5dB |
+8dB |
+12dB |
|
|
16m |
-30dB |
-27dB |
-24dB |
-21dB |
-18dB |
-16dB |
-14dB |
-11dB |
-8dB |
-4dB |
-1dB |
+2dB |
+6dB |
|
|
32m |
-36dB |
-33dB |
-30dB |
-27dB |
-24dB |
-22dB |
-20dB |
-17dB |
-14dB |
-10dB |
-7dB |
-4dB |
0dB |
|
Powy¿sza tabela 2 okreœla zwiêkszenie lub zmniejszenie natê¿enia dŸwiêku w wolnym polu (powietrze) lub du¿ych pomieszczeniach. W ma³ych pomieszczeniach dŸwiêk odbija siê od œcian i mo¿e wzmocniæ wzajemnie. Trzeba te¿ wzi¹æ pod uwagê zakresy mocy na jakie skonstruowany jest zestaw g³oœnikowy.
£¹czenie wielu g³oœników
Je¿eli w paczce znajduje siê wiêcej g³oœników ni¿ jeden to regu³a szacowania jak g³oœny bêdzie zestaw jest nastêpuj¹ca: ka¿de podwojenie liczby takich samych g³oœników to wzrost skutecznoœci o 3 decybele przy tej samej mocy . Zwiêkszenie skutecznoœci pokazano na
Przed pod³¹czeniem wiêkszej iloœci g³oœników skonsultuj siê z akustykiem lub elektronikiem, aby przypadkiem nie spaliæ pieca.
Rys. 6. Wzrost g³oœnoœci zestawów wraz ze zwiêkszaniem iloœci g³oœników (przy tej samej mocy nadanej na ca³y zestaw) - w decybelach podano orientacyjne zwiêkszenie g³oœnoœci - 3dB - wyraŸny wzrost
£¹czenie wielu pieców
Je¿eli mamy wiêcej piecyków gitarowych wówczas ka¿de dostawienie piecyka o podobnej mocy i podobnym g³oœniku to wzrost o +6dB. W przypadku wzmacniaczy o ró¿nej g³oœnoœci systemów szacujemy mniejsze podbicie dŸwiêku.
Gra wielu muzyków na raz
Wszystkie powy¿sze metody szacowania uznaj¹, ¿e wszystkie g³oœniki wydaj¹ z siebie te same dŸwiêki, w przypadku dwóch muzyków graj¹cych co innego w danym momencie czy te¿ uzupe³niaj¹cych siê (riff wraz z gitar¹ solow¹) trzeba dodaæ mniej decybeli ni¿ podaj¹ powy¿sze zestawienia
Izolacja i walka z pog³osem - materia³y dŸwiêkoch³onne i dŸwiêkoizolacyjne
DŸwiêkoizolacyjnoœæ
Decybel opisany w artykule poprzednim tego cyklu jako jednostka ha³asu jest te¿ jednostk¹ dŸwiêkoizolacyjnoœci materia³ów. Im wiêksza dŸwiêkoizolacyjnoœæ tym dla domowego ha³aœnika lepiej. Upraszczaj¹c liczba mówi nam o ile decybeli zmniejszy siê nam ha³as poza pomieszczeniem, gdy na œcianie pomieszczenia u¿yjemy danego rozwi¹zania akustycznego. Ten parametr izoluje nas od œwiata zewnêtrznego.
>Tabela 3. DŸwiêkoizolacyjnoœæ wzrasta wraz ze zwiêkszeniem gêstoœci i ceny materia³u...
>|
|
Masa metra kwadratowego w kilogramach |
DŸwiêkoizolacyjnoœæ w decybelach |
Cena w PLN za m2 |
|
Twarda we³na mineralna |
7,2 |
21 |
41,5 |
|
Miêkka we³na mineralna |
4,3 |
23 |
66 |
|
Styropian |
0,7 |
16 |
14 |
|
Wata szklana |
2,4 |
11 |
Materia³ zu¿yty |
|
Pianka PE |
1 |
10 |
22 |
Rys. 7. DŸwiêkoizolacyjnoœæ materia³ów dla ró¿nych czêstotliwoœci
Rys. 8. Wp³yw zmiany gruboœci we³ny mineralnej na dŸwiêkoizolacyjnoœæ.
Dobre rozwi¹zania dŸwiêkoizolacyjne potrafi¹ odj¹æ a¿ 60 decybeli dŸwiêku przy gruboœci pow³oki materia³u równej 10cm. W dodatku nie wp³ywaj¹ nadmiernie na ubytek jakoœci dŸwiêku.
Rys. 9. Ró¿ne materia³y dŸwiêkoizolacyjne Rys. 10. Pianka polietylenowa
Ró¿ne materia³y dŸwiêkoizolacyjne przedstawiono na rys. 9. Od góry to: styropian, pianka polietylenowa (wyk³adzina podpanelowa rys. 10), stara wata szklana i ró¿nego rodzaju we³ny mineralne, które k³adzie siê zazwyczaj pod p³yty kartonowo-gipsowe, pomiêdzy pustaki, pod panele pod³ogowe, dywany.
DŸwiêkoch³onnoœæ
Drugim sposobem porównywania materia³ów jest wspó³czynnik poch³aniania dŸwiêku. Mówi on nam o tym jaki u³amek energii dŸwiêku pozosta³ w materiale - czyli pomiêdzy w³ókienkami waty szklanej, pomiêdzy dziurkami w kasetonie pomiêdzy blachami w ustroju akustycznym. Ten parametr zwalcza pog³os w pomieszczeniu
Pog³os i jego kierunki przedstawiono na rys.11 i 12. S³abo wyt³umione pomieszczenia maj¹ d³ugi czas pog³osu, dŸwiêk w nich odbija siê w ró¿nych kierunkach i wielu miejscach przenika przez œcianê. Czêsto uniemo¿liwia zrozumienie mowy, powodujê dudnienia i podbicia dŸwiêku. Dlatego te¿ przy wyt³umianiu bierzemy pod uwagê wszystkie p³aszczyzny i wszystkie œciany ³¹cznie z sufitem i pod³og¹.
Rys. 11. Ró¿ne drogi odbicia fali dŸwiêkowej
Rys 12. Schematyczna ilustracja pog³osu w pomieszczeniu
Tabela 4. Pog³osowy wspó³czynnik dla wybranych materia³ów w odpowiednich przedzia³ach czêstotliwoœci. Im wiêcej tym lepiej.
|
|
125Hz |
250Hz |
500Hz |
1000Hz |
2000Hz |
4000Hz |
œrednia |
|
Marmur |
0,01 |
0,01 |
0,01 |
0,01 |
0,02 |
0,02 |
0,01 |
|
Powierzchnia wody |
0,01 |
0,01 |
0,01 |
0,02 |
0,02 |
0,03 |
0,01 |
|
Ceg³a malowana |
0,01 |
0,01 |
0,02 |
0,02 |
0,02 |
0,03 |
0,02 |
|
Linoleum, Asfalt, guma na betonie |
0,02 |
0,03 |
0,03 |
0,03 |
0,03 |
0,02 |
0,03 |
|
Ceg³a surowa |
0,03 |
0,03 |
0,03 |
0,04 |
0,05 |
0,07 |
0,04 |
|
Drewniany parkiet na betonie |
0,04 |
0,04 |
0,07 |
0,06 |
0,06 |
0,07 |
0,06 |
|
Beton malowany |
0,10 |
0,05 |
0,06 |
0,07 |
0,09 |
0,08 |
0,08 |
|
P³yta gipsowa |
0,29 |
0,10 |
0,05 |
0,04 |
0,07 |
0,09 |
0,11 |
|
Lekki welur na œcianie |
0,03 |
0,04 |
0,11 |
0,17 |
0,24 |
0,35 |
0,16 |
|
Szk³o okienne |
0,35 |
0,25 |
0,18 |
0,12 |
0,07 |
0,04 |
0,17 |
|
Dywan na betonie |
0,02 |
0,06 |
0,14 |
0,37 |
0,60 |
0,65 |
0,31 |
|
Dywan z podk³adem |
0,08 |
0,27 |
0,39 |
0,34 |
0,48 |
0,63 |
0,37 |
|
Beton chropowaty |
0,36 |
0,27 |
0,39 |
0,34 |
0,48 |
0,63 |
0,41 |
|
Mata z waty szklanej w osnowie welonu szklanego |
0,32 |
0,44 |
0,54 |
0,52 |
0,54 |
0,67 |
0,51 |
|
Welur pofa³dowany na œcianie |
0,14 |
0,35 |
0,55 |
0,72 |
0,70 |
0,65 |
0,52 |
|
We³na mineralna 100mm |
0,15 |
0,39 |
0,85 |
1,00 |
0,98 |
1,00 |
0,73 |
|
P³yta z w³ókna szklanego |
0,11 |
0,73 |
0,95 |
0,89 |
0,95 |
0,80 |
0,74 |
|
We³na mineralna pokryta welonem i malowana |
0,39 |
0,85 |
1,00 |
0,98 |
1,00 |
0,95 |
0,86 |
|
Poliuretan 100mm |
0,46 |
0,88 |
1,00 |
0,92 |
1,00 |
0,94 |
0,87 |
Istnieje ca³a gama materia³ów wykorzystuj¹cych ró¿ne zjawiska, aby pozbyæ siê jak najwiêcej dŸwiêku. Niektóre bazuj¹ na porowatoœci materia³ów, dŸwiêk wnika w kanaliki materia³u, gdzie powstaje tarcie powietrza o materia³. Stosuje siê watolinê, we³nê mineraln¹, pustaki. Dziêki czemu ³agodzony jest impet fali akustycznej. Tak zbudowane s¹ wszelkiego typu ustroje akustyczne zbudowane z trocinobetonu. Stosowanego g³ównie przy drogach ze wzglêdu na brak estetyki.
Proste materia³y zbudowane z wat, p³yt, przegród, kszta³tek maja pewn¹ wadê. Przepuszczaj¹ czêstotliwoœci niskie - czyli basowe o d³ugoœci fali wiêkszej ni¿ gruboœæ danego materia³u.
W nastêpnym artykule opiszê fachowe rozwi¹zania pozwalaj¹ce zwalczaæ bas w pomieszczeniach oraz kilka sprawdzonych tricków z wykorzystaniem prostych rzeczy, które ma ka¿dy z nas w swoim mieszkaniu, a które równie¿ walcz¹ z ha³asem i z³ym humorem naszych s¹siadów.
Jak wyciszyæ swoje domowe studio?
Obecna czêœæ opisze rozwi¹zania bud¿etowe i fachowe, które mo¿na stosowaæ w naszym domu w kwestii zmniejszania oddzia³ywania naszego talentu na resztê œwiata, która nie zawsze tak uwa¿a.
Rozwi¹zania bud¿etowe
Dobrze jest u¿yæ du¿ych szaf, z ksi¹¿kami u³o¿onymi papierem w kierunku s³uchacza i umieœciæ je w pokoju ods³uchowym. Tworz¹c ma³e szparki pomiêdzy kartkami papieru. Jest to rozwi¹zanie doœæ tanie, gdy¿ ka¿dy z nas ma jakieœ ksi¹¿ki, przedstawione na rys. 13.
Rys. 13. Prosta szafa wype³niona ksi¹¿kami - dzia³aj¹ca jako poch³aniacz pog³osu
Inne tanie rozwi¹zanie to stosowanie prostych urozmaiceñ na œcianach i szafach w postaci obrazów, kasetonów.
Rys 14. Kasetony styropianowe z p³ytkim wzorkiem
Dywany, zas³ony, obicia, meble tapicerowane
Dobrym rozwi¹zaniem i czêsto stosowanym jest zastosowanie jednej lub wielu warstw dywanów i kasetonów z ciê¿kich materia³ów. Materia³y te zmniejszaj¹ nie tylko pog³os, ale i izoluj¹ nas od œwiata pod wzglêdem akustycznym. Gruba warstwa firan, grubych kotar ma o wiele lepsze w³aœciwoœci ni¿ stosowane czêsto papierowe wyt³oczki jaj.
Rys. 15. Dobrze t³umi¹ca zas³ona okienna
Przesada i niebezpieczeñstwa w wyt³umianiu
Sugerujê siê, aby materia³y silnie t³umi¹ce na przyk³ad we³na mineralna, pianka poliuretanowa wstawiaæ wewn¹trz œcian. Nie nale¿y przesadzaæ z wyt³umianiem ca³ej powierzchni œcian, gdy¿ stracimy na akustyce, ponadto takie materia³y s¹ pyl¹ce, tworz¹ce ma³e drobne bardzo lekkie i ostre skrawki, które przemieszczaj¹c siê w powietrzu mog¹ powodowaæ zadrapania na skórze i erodowaæ w miarê up³ywu czasu (patrz rys. 16. przedstawiono star¹ watê szklan¹).
Rys 16. Wyeksploatowana p³yta z waty szklanej, poddana wieloletniemu nas³onecznieniu i kontaktowi z powietrzem oraz nowa we³na mineralna
Materia³ izolacyjny dobrze jest wstawiæ wewn¹trz struktury œciany, tam gdzie nie pyli. Aby znaleŸæ kompromis miedzy brzmieniem, izolacyjnoœci¹ wynaleziono specjalne materia³y i ustroje, które zapewniaj¹ kompromis pomiêdzy dobrym rozprowadzaniem pog³osu oraz niwelacja basu.
Rozwi¹zania fachowe - niwelacja basu
Tradycyjne metody ekranowania œcian w studio, oparte o materia³y u³o¿one w postaci mat, pustaków, paneli maj¹ jedn¹ g³ówn¹ wadê. Patrz¹c na tabele i wykresy dotycz¹ce dŸwiêkoch³onnoœci i dŸwiêkoizolacyjnoœci wszystkie materia³y w stanie surowym maj¹ problemy z t³umieniem basu. Najlepszy poliuretan przepuszcza ponad 50% dŸwiêku o czêstotliwoœci 125Hz (czyli p³ytkiego basu). Patrz¹c na ni¿sze czêstotliwoœci jest jeszcze gorzej. Oprócz tego rozwi¹zania bud¿etowe maja nierównomiern¹ charakterystykê, i przepuszczaj¹ pewne czêstotliwoœci.
Aby lepiej t³umiæ niskie czêstotliwoœci stosuje siê zjawiska fizyczne bazuj¹ce na:
- rezonansie powietrza w rowkach czy pomiêdzy œciankami materia³u o rozwiniêtej powierzchni.
- Stosuje siê rozbudowane ustroje rezonansowe z³o¿one z komór o bardzo niskich czêstotliwoœciach rezonansowych
- Stosuje siê membrany naœcienne, o czêstotliwoœci rezonansowej w dolnym paœmie u¿ywanym w studio. Impet fali akustycznej odbierany jest przez membranê i zamieniany na energie ruchu membrany
Ustroje akustyczne RPG
Skyline
Rys. 17. Rysunek p³yty poch³aniaj¹cej typu Skyline.
Jest elementem systemu akustycznego firmy RPG. Jest to jakby miasto drapaczy chmur zminiaturyzowane i ustawione na naszej œcianie. Posiada bardzo wyrównan¹ charakterystykê dŸwiêkoch³onnoœci i dŸwiêkoizolacyjnoœci. Znakomicie nadaje siê do pokoju ods³uchowego jak i do mini sali prób.
Abflector
Jest p³yt¹ ustawion¹ pod k¹tem do Ÿród³a dŸwiêku. Jest to znakomity materia³ ³¹cz¹cy w sobie kompromis pomiêdzy odbiciem i ch³oniêciem dŸwiêku.
Rys. 18. RPG Abflector.
Tabela 5. Wp³yw kszta³tu p³yty na wspó³czynnik poch³aniania
|
100Hz |
200Hz |
500Hz |
1000Hz |
2000Hz |
4000Hz |
|
|
P³aski absorber |
0,1 |
0,2 |
0,2 |
1 |
1 |
1 |
|
Abflector |
0,18 |
0,4 |
0,75 |
1 |
1 |
1 |
Pu³apka basowa
- jest zazwyczaj trapezowym ustrojem membranowym jest to najlepsze rozwi¹zanie jeœli chodzi o wyzbycie siê nadmiaru czêstotliwoœci basowych trafiaj¹cych poza nasze ma³e amatorskie studio. Oczywiœcie nie wszystkiego da siê wyzbyæ - zawsze coœ zostanie. Dodatkow¹ zalet¹ jest to, ¿e poprawia równomiernoœæ basów w naszym materiale i jakoœæ ods³uchu. Pu³apkê basow¹ umieszczamy zazwyczaj w rogu pomieszczenia, gdzie koncentracja niskich czêstotliwoœci jest najwiêksza.
Rys. 19. Pu³apka basowa membranowa
Rys. 20. Pu³apka basowa rezonacyjna
Rezonator szczelinowy i rezonator membranowy
Rys. 21. Rezonator szczelinowy i rezonator membranowy
Rezonatory s¹ z³o¿one zazwyczaj z zamkniêtych s³upów powietrza ograniczonych z jednej strony nasz¹ œcian¹ a z drugiej otworem lub membran¹. Wymiary otworu ewentualnie masa membrany i objêtoœæ wnêtrza rezonatorów s¹ œciœle wyliczone dla danego pomieszczenia w celu walki z opisan¹ wczeœniej fal¹ stoj¹c¹. membrana mo¿e byæ wykonana ze skaju, gumy, skóry, dykty. Rezonans otworu lub membrany musi byæ taki sam jak czêstotliwoœci fal stojacych w pomeiszczeniu.
SzczelnoϾ pomieszczenia
Dobr¹ rad¹ jest zapewnienie szczelnoœci pomieszczenia przez stosowanie plastikowych okien i drzwi z wype³nieniem argonowym o bardzo wysokiej dŸwiêkoizolacyjnoœci (mo¿na je kupiæ bardzo tanio w sklepach budowlanych). Nie zapominajmy te¿ o obiciu drzwi materia³em t³umi¹cym - kocem, we³n¹ mineraln¹ obit¹ skajem itp.
Zapewnienie szczelnoœci to kwestia podstawowa, gdy¿ dŸwiêk ma tendencjê do odbiæ ugiêæ, penetrowania przestrzeni na du¿ych odleg³oœciach. Stracimy ca³y efekt ekranowania, gdy bêdziemy mieli dziurawe œciany.
Dodatkowe niepotrzebne dŸwiêki
Czêsto stosuje siê rozdzia³ urz¹dzeñ nagrywaj¹cych (komputerów) od urz¹dzeñ, na których gramy wykorzystuj¹c w tym celu dwa pokoje. W jednym umieœciæ instrumenty, panele poch³aniaj¹ce, dywany, gotowe lub eksperymentalne wype³nienia, kasetony, pu³apki basowe; czyli rozwi¹zania opisane w numerze poprzednim. Kwestia rozmieszczenia instrumentów to juz metoda prób i b³êdów, sprawa o wiele bardziej dyskusyjna ni¿ kwestia ustrojów akustycznych.
Je¿eli bêdziemy mieli problem z perkusj¹ to j¹ mo¿na dodatkowo os³oniæ specjalnym panelem ze szk³a organicznego (pleksi) lub ustawiæ za innego rodzaju przeszkod¹.
Gotowe nagranie i jego ods³uch
Gotowe nagranie lub wersjê robocz¹ do przemiksowania dobrze jest przes³uchaæ w dobrze zaprojektowanym pomieszczeniu pod wzglêdem akustycznym czyli spe³niaj¹cym warunek nieproporcjonalnoœci œcian, braku podbiæ czy niepotrzebnych odbiæ (podobne warunki jak miejsce grania). Umieszczamy w nim system stereofoniczny wg wskazañ producenta monitorów ods³uchowych lub ewentualnie innego sprzêtu na jakim akurat s³uchamy. Najlepiej jest u¿yæ do tego mniejszej œciany, gdzie umieszczamy na podestach lub przytwierdzamy do niej kolumny w sposób jak najbardziej symetryczny. Kolumny odsuwamy od œcian, ¿eby wokó³ kolumny nie powstawa³y podbicia basowe oko³o 100Hz.
Efekt koñcowy
Jak ju¿ wszystko ³adnie obijemy, wyszczelnimy, wymyjemy to co nabrudziliœmy przy monta¿u materia³ów gotowy materia³ dobrze jest przes³uchaæ w kilku Ÿród³ach dŸwiêku. Na profesjonalnym Hi-Fi, monitorach studyjnych, s³uchawkach, zwyk³ym radio, wie¿y, g³oœniczkach komputerowych, i sprawdziæ czy pod ka¿dym urz¹dzeniem nasze nagranie by³o ciekawe i dobrze brzmia³o.
Je¿eli za pierwszym razem siê nam nie uda³o, nie poddawajmy siê. Poeksperymentujmy z rozmieszczeniem muzyków czy te¿ mikrofonów nagrywaj¹cych lub zmieñmy konfiguracjê (odejmijmy lub dodajmy kasetonów czy paneli poch³aniaj¹cych). A jeœli mimo du¿ej szczelnoœci i kilogramom we³ny mineralnej w œcianie s¹siadom dalej siê nie podoba i denerwuje ich nawet ma³y pisk zza œciany to s¹ dwie mo¿liwoœci, albo uwziêli siê na Was albo rzeczywiœcie za g³oœno gracie.