𝖙𝖗𝖊𝖒𝖔𝖑𝖔.𝖕𝖑schArtykulyStruny-gitarowe---gitara-elektryczna-klasyczna-i-basowa.html

🔎 Podejrzyj miniatury

📂 Kategoria /Artykuly

◀️ Poprzedni: Stereofoniczny BAS.html
Struny gitarowe.html Następny: ▶️

Struny gitarowe - gitara elektryczna klasyczna i basowa.html

Struna to element drgający o bardzo małym przekroju w porównaniu do długości. Specjalnie zamocowana na przykład w gitarze, harfie czy skrzypcach drga na skutek równań falowych zachodzących na jej długości.

Wysokość tonu struny

Wysokość tonu zależy od naprężenia struny, jej długości, gęstości jednostkowej długości... W drgającej strunie powstaje fala stojąca. Ponieważ końce struny są umocowane, powstają tam węzły fali. Możliwe są tylko takie drgania, dla których długość struny jest równa połowie długości fali lub jej wielokrotności.
mandolina - 8 strun
gitara - 6 lub 7 strun (choć spotykane są także gitary 8- i więcej strunowe), od góry: (H1)-E-A-d-g-h-e1
gitara basowa - od 4 do 6 strun, od góry: (H2)-E1-A1-D-G-(c)
banjo - od 4 do 5 strun
harfa - różnie w zależności od rodzaju instrumentu – współczesna harfa koncertowa ma 47 strun
lira - 4 do 10 strun
lutnia - od 6 do 16 strun
Ukulele - 4 struny
instrumenty smyczkowe - 4 struny
skrzypce - od dołu: g-d1-a1-e2
altówka - od dołu: c-g-d1-a1
wiolonczela - od dołu: C-G-d-a
kontrabas - od dołu: E1-A1-D-G
rzadsze są odmiany bez struny E1 lub z dodatkową struną C1; istnieje też wersja strojona
kwintowo G1-D-A

Materiał struny

Struny w zależnosci od instrumentu wykonane są z innego materiału. W gitarach akustycznych przeważają stopy na bazie brązów, natomiast w gitarze elektrycznej struny są ze stali szlachetnych, chromowanych, niklowanych, niskowęglowych. W gitarze klasycznej stosuje się struny nylonowe - o zazwyczaj przezroczystej konstrukcji lub barwionej. Nieco bliżej opisane materiały w nastepnej częsci artykułu.
Dawniej struny gitar wykonywane były z preparowanych zwierzęcych jelit, współcześnie używane są najczęściej struny nylonowe i stalowe.

Stal

Głównie do gitary elektrycznej

Stal to materiał z którego zbudowane jest większość elementów mechanicznych gitary elektrycznej. Stroiki, mosty, plandeki, ekrany. Jest to obecnie najpopularniejszy budulec konstrukcyjny naszej cywilizacji. Jest to stop żelaza z węglem do 2,11% zawartości węgla w stopie.
Aby stal była dobra nie może mieć w stoim składzie: tlenu, azotu, siarki, fosforu w postaci tlenków. Oczyszczanie wsadu do tworzenia stali na struny jest drogie, pracochłonne, wymaga wielu lat kontroli jakosci i posiadania przez firmę tworzącą wyroby metalowe wysoce wykwalifikowanych technologów. W dobrych strunach nie może być pierwiastków wyżej wymienionych , gdyż taka stal bardzo szybko by się rozleciała, gdyż w strunie zachodzi mnóstwo skomplikowanych stanów naprężeń: non stop struna jest rozciągana, zmieniany naciąg, struna się ociera o progi gitary, wyciera się. Struna jest muskana paznokciami, plektronami, kostkami często też ze stali. Struna drga, w ciągu sekundy struna A wykonuje 440 wygięć... Potrzeba nie lada materiału, aby struna wytrzymała przez długie godziny gry.
Do pożądanych składników stopowych zalicza się głównie metale (chrom, nikiel, mangan, wolfram, miedź, molibden, tytan). Ich proporcja jest ścisłą tajemnicą firmy produkujące struny. Stal niklowa może mieć kilkadziesiąt procent niklu w swoim składzie... To z tych jakościowo dobrych materiałów wydobuje się dobre brzmienie całego instrumentu.

Brąz

Gitary akustyczne

Stop miedzi z cyną i ewentualnie innymi pierwiastkami, w których zawartość miedzi zawiera się w granicach 80-90% wagowych (stopy miedzi, które nie noszą nazwy "brąz", to mosiądze – stopy miedzi i cynku oraz miedzionikiel – stop miedzi z niklem). Brązy posiadają dobre własności wytrzymałościowe, są łatwo obrabialne. Brązy wysokostopowe poddają się także hartowaniu. Posiadają dobre właściwości przeciwcierne, są odporne na wysoką temperaturę i korozję. Zastosowanie brązów jest ograniczone ze względu na ich wysoką cenę.
odmiana brązu stosowaną w produkcji strun jest fosforobrąz
Fosfobrąz lub fosforobrąz to stop miedzi, cyny oraz czerwonego fosforu. Jest bardzo odporny na ścieranie i zgniatanie. Wykorzystywany jest do produkcji panewek. W zasadzie (niezależnie od stosowanych nazw potocznych) jest to brąz cynowo-fosforowy o składzie stopowym CuSn10P, czyli: miedź + 10% cyny + 1% fosforu. W Polsce oznaczany jako B101. Najszersze zastosowanie - na wysokoobciążone, szybkoobrotowe, źle smarowane i narażone na korozję łożyska ślizgowe. Produkowany w postaci prętów i tulei, metodą odlewu ciągłego, w prętach o długości l=2000 mm i średnicach od 15 mm do 200 mm. Specjalnie obrabiany i naciągany służy też przezde wszystkim do produkcji strun gitar akustycznych.

Grubość strun

Istnieje pogląd, że grube struny w gitarze grają lepiej. Być może to i prawda. Jednak wymagają większej siły docisku, większego naciągu, by uzyskać te same wysokości tonów. Niektórzy gitarzyści graja gorzej, gdy pod palcami jest jakiś dyskomfort.

Owijki

jak zauwazyliście, struny im grubsze tym mniej elastyczne. Gruby kawał metalu ma taką właściwość, że predzej pęka niz cieńki - przy proporcjonalnie większym obciążeniu. Powiedzmy struna 0,009 cala przy ciężarze 5kg ma mniejsze prawdopodobieństwo pęknięcia niż struna 0,09 cala przy ciężarze 500kg (mimo, iz naprężenie liczone na powierzchnie przekroju jest takie samo...) - gdyż statystycnie znajdzie się więcej mikropeknięć fabrycznych w dużym kawalku materialu o masie drgającej 4-5 razy większej niż w cieniutkiej strunie.

Dlatego stosuję się owijki? proste, żeby struna była bardziej elastyczna, cięższa i wydobywała niższy dźwięk. Zazwyczaj struny eBG sa bez owijki a DAE - z owijką. W szczególnych przypadkach w gitarach chińskich możemy miec strunę 'D' bez owijki i w gitarach akustycznych az 4 struny z owijką. To już zalezy od producenta. W gitarach basowych, wszystkie struny sa z owijką.

Kształt owijki

Owijki dzielimy na takie z owijka okrągłą - tzw. ROUNDWOUND i z owijkami szlifowanymi. Owijki z owijką okrągła sa bardziej zbliżone brzmieniem do strun nieowijanych, natomiast struny szlifowane w zależności od stopnia zeszlifowania grają matowo, a struny z pełną "płaskością" niemal całkowicie wyciszają oddźwięk przesuwanych paluszków po gryfie. Podobno to brzmienie w stylu retro.

Wymiana strun

Struny wymieniac nalezy najczęściej - no cóż niestety gitara jest sprzetem łatwo się rozstrajającym, a struny jak każdy kawałek nieszlachetnego metalu nie są wieczne. To co jemy, wilgoć, pot, piwo, wino przedostaje sie przez nasze dlonie na gitarę. Stal na struny jest nierdzewna z dodatkami stopowymi, jednak każda stal ma ową graniczną wartość swojej nierdzewności i po dluższym kontakcie z tym co mamy na dłoniach może zacząć reagować. Zwłaszcza, że niektorzy grają kilkanaście dźwięków na sekundę, i wbijają pot w struny wdzie nastepują powolne reakcje korozyjne - dodając do tego zmiany pogody, olbrzymi naciąg pudła... Dlatego myj ręce przed używaniem gitary no i oczywiście graj na niej jak będą suche. Staraj sie tez nie wylewac piwa na gitare podczas prób.

Zobacz też