𖢧𖦪𖠢𖢑𖥕ꛚ𖥕.𖡮ꛚ

🎛️Biorąc pod uwagę historię muzyki gitarowej na przestrzeni 40 lat łatwiej powiedzieć, kto nie używał efektów wah-wah niż kto używał. Większość ludzi, głównie starzy bluesmani, którzy się nie przekonali i tak na tym przez jakiś czas grała na kaczkach. Natomiast liczba gitarzystów w ogóle nie regulujących brzmienia i korekcji dźwięku wynosi praktycznie 0. Nawet grając na gitarze klasycznej kostkując na różnej długości strun i różnymi technikami regulujemy brzmienie, poprzez wybór innej kostki inne ostrzenie paznokci lub granie opuszkami. Zmiana barwy czyli 📊 korekcja jest zapisana do muzyki na stałe.

 

Filtry. [{🎸}] Filtr jest jak sitko, przez które brzdąc bawiący się w piaskownicy może wychwycić interesujące go grube kawałki piasku, jakieś kamyczki, przy okazji znajdując jakiegoś peta. Filtry obecne są praktycznie w każdym urządzeniu, spełniają one rożne zadania. Nas interesować będzie tylko zastosowanie w efektach gitarowych. Filtry występują praktycznie we wszystkich sekcjach układu gitarowego, pieca, efektów czy tez symulatorów., multiefektów itd. Schemat (po prawej) przedstawia zarys miejsc, gdzie znajdziemy filtry. Jak widać,  jest to całkiem spory zestaw sitek.

 

🗝️ Dzięki całemu układowi gitary ruch struny może być zamieniony na przebieg prądu w kablu gitarowym i doprowadzony do wzmacniacza przez szereg efektów. Ruch struny to szereg różnych drgań sprężystych. W przypadku gitar starczy jak będziemy analizować pasmo od 60Hz do 7000Hz. Takie są krawędzie pasma przenoszenia głośników gitarowych stosowanych dla elektryków. Dla gitar basowych i akustycznych przebieg jest szerszy.  W zależności od tego jakimi technikami grania i gitarami basowymi czy akustycznymi dysponujemy i co chcemy osiągnąć.

 

Przykładowy przebieg pasma głośnika gitarowego dobrej jakości:

 

 

Pasmo przenoszenia dzieli się oktawowo, dekadowo lub węziej - na tercje czy kwarty. Oktawowo czyli 65Hz - 110Hz - 220Hz - 440Hz - 880Hz - 1760Hz - 3520Hz - 7040Hz   itd.  Dekadowo to: 10-100-1000-10000 itd. Powyższy przebieg dla słynnego Vintage 30 jest podzielony dekadowo. Dla lepszego zobrazowania, inżynierowie wpadli na decybele i nierówne logarytmiczne odwzorowanie herców, wszystko ze względu na charakterystykę ludzkiego słuchu, która jest wykładnicza.

 

Jak widać pasmo gitary elektrycznej to w zasadzie 7 oktaw. Im lepsza gitara, głośnik gitarowy tym pasmo przenoszenia bogatsze o właściwsze harmoniczne i podbite we właściwych miejscach. Powiedzmy grając dźwięk A 440Hz mamy w nim troszkę harmonicznych 220Hz, 110Hz , 65Hz czyli podharmonicznych. Pojawiają się też harmoniczne wyższe 880…7040Hz. w odpowiednich proporcjach, a wszystko za sprawa skomplikowanych równań mechanicznych opisujących ruch struny no i zjawiska, które powstają w drewnie, metalu. Skomplikowane równania struny są w naturalny sposób zaburzane przez charakterystykę głośnika, tłumienie drgań w pudle gitarowym (w zależności od zastosowanego na gitarę drewna), całą zbiornice efektów gitarowych, które obcinają końcówki pasma od dołu i od góry, charakterystykę końcówki mocy, przedwzmacniaczy a wreszcie charakterystykę paczki gitarowej i głośnika, a nawet ustawienie tego ostatniego względem sluchacza. Aby móc nad tym wszystkim zapanować i pozmieniac wg swojego widzimisię stosuje się przeróżnego rodzaju regulatory zwane filtrami, equalizerami, podbijaczami, wycinaczami, reduktorami tętnień sieciowych w zależności od tego jak bardzo rozlegle i z jakim skutkiem przesiewają to co wypowie nasza ręka na kracie złożonej ze strun.

 

Krok pierwszy: Filtracja w gitarze: 🚬

📜 podejrzyj schematy wszelakich gitar

 

Pierwszy filtr zazwyczaj znajduje się już w gitarze i jest oznaczany Tone. Zazwyczaj jest to jedno lub dwa pokrętła w przeliczeniu na gitare albo przetwornik. Fender Stratocaster® posiada dwa regulatory Tone i jedno Volume, Gibson Les Paul ® ma na każdą przystawkę jedną regulacje i jedno Volume. Odrębną sprawę stanowią regulatory w gitarach z aktywną elektroniką. Tam mogą być bardziej rozbudowane systemy regulujące dokładniej…

 

 

 

 

Stratocaster

 

 

Filtr w postaci dwóch potencjometrów TONE jest sprzężony z przełącznikiem przystawek. Przełącznik przystawek też jest pewnego rodzaju filtrem. Analizuje wychylenie struny z różnych położeń, dokładnie tam gdzie ustawione są zazwyczaj różne przetworniki. Jest to filtr skokowy. Można diametralnie zmienić brzmienie gitary mając zestaw różnych przetworników gitarowych. Jeśli wyobrazić sobie, że brzmienie przystawki to kolor (patrz rysunek), to przełączając odpowiednio przełącznik możemy łączyć ze sobą kolory tak samo jak łączymy barwy świateł w projektorze filmowym czyli łączyć lub separować brzmienia pochodzące z różnych przystawek.  Położenia nieparzyste 1, 3, 5 - są połączone tak by odpowiednie przetworniki grały samodzielnie. Natomiast parzyste 2 i 4 to sumy; odpowiednio 1+3 i 3+5.

 

Fender jest dobrym edukacyjnym przykładem odnośnie scharakteryzowania pewnej wady tych gitar oraz przyda się do dalszej części artykułu. Mianowicie przełącznik w położeniu 1, 3 i 5 jeśli nie są tam jakieś wielowarstwowe przystawki Fendera lub DiMarzio ew. Humbackery Seymoura to na wyjściu przysłuchując się temu co się dzieje w głośniku usłyszymy tzw. Buczenie. Po prostu cewki wyłapują z przestrzeni w pomieszczeniu sygnał sieci elektrycznej danego budynku, przewodów czy wydobujacy się zewsząd szum elektroniczny. Każde pomieszczenie to jak pajęczyna przewodów będąca w istocie wielkim transformatorem. W Europie pod pojęciem slangowym brumienie, przydźwięk, buczenie  rozumiemy częstotliwość sinusoidalną 50Hz a w Stanach tzw. „Hum” to: 60Hz. Przełączniki w ustawieniu :  pomiędzy czyli 2 i 4 pozwalają na samodzielne odjęcie się tych zniekształceń na skutek odwrotnego nawinięcia cewki przystawki środkowej. Powstałe przeciwne prądy przydźwięku sieciowego pochodzące od przystawek same się znoszą po ich zsumowaniu w przełączniku. Inną opcją w pozbywaniu buczenia jest przystawka typu Humbacker - czyli przystawka cofająca buczenie.

 

📊 Filtr przeciw zakłóceniom sieciowym - przykład filtra pasmowozaporowego

 

Jeżeli jednak nasza gitara ma jedną przystawkę, w dodatku pojedynczą; siedzimy w pomieszczeniu nie spełniającym norm natężenia pola elektromagnetycznego, to co wtedy zrobić? Pomóc nam może coś takiego jak filtr obcinający przydźwięk sieciowy. Jest to urządzenie silnie tłumiące bardzo małe fragmenty pasma częstotliwości pomiędzy 48Hz..52Hz w otoczeniu 50Hz oraz pochodzące od wyższych harmonicznych tego sygnału: 100 i 150 Hz. Filtry tego typu są już zazwyczaj zintegrowane w procesory dźwięku na przykład w Zoomach 505II PFX-9003 jest układ ZNR - Zoom Noise Reduction, który oprócz wycinania szumu, bierze pod uwagę felerność instalacji elektrycznej. W nowszych wersjach efektów ZOOMa G1 - znajdziemy tez bramki szumów, o których w następnych artykułach.

 

Sposób działania takich filtrów jest następujący. Sygnał z gitary poddany działaniu zakłóceń miesza się z pikami pochodzącymi od przydźwięku sieciowego: 50Hz, 100Hz, 150Hz i następne. Jeżeli dodamy do tego sygnału sygnał, który tłumi te częstotliwości. Suma sumarum uzyskujemy sygnał bez buczenia.  Z praktyki można powiedzieć, że przy dużych efektach przesterowania sygnałowego, takie proste „oczyszczanie” nie przynosi skutku.

Zasada działania filtrów przeciw przydźwiękowi sieciowemu

 

 

Podział ogólny filtrów

 

Filtry są dla naszego użytku urządzeniami elektronicznymi, które jak cedzaki o odpowiedniej szerokości otworu odcedzają nam dźwięki o odpowiednim dla nas paśmie przenoszenia z charakterystyki częstotliwościowej. Mogą je albo tłumić albo podbijać, albo i jedno i drugie.

 

Wyróżniamy filtry dolnoprzepustowe, górnoprzepustowe, środkowoprzepustowe i srodkowo zaporowe., wielopunktowe (equalizery) , regulowane, efekty filtracyjne z modulowaną obwiednią np. Wah-wah, automatycznie modulowaną obwiednią, przestrajane, w przypadku gitar można jeszcze dodać tak zwane analogowe symulatory paczek gitarowych itp.

 

Filtr jednopotencjometrowy pasywny i aktywny

Charakterystyka pasywnego filtra z jednym suwakiem w zależności od położenia suwaka

 

Jest to filtr wyposażony w jeden potencjometr - pokrętło lub suwak. Minimalne ustawienie -  w lewo oznacza , że tony po prawej stronie pasma będą tłumione - wykres czerwony. Maksymalne odkręcenie to tłumienie basów i przepuszczanie wysokich tonów - kolor niebieski. Wykres zielony to sygnał oryginalny, podobny wykres uzyskuje się na środku ustawienia potencjometru. Takie pokrętło jest w tańszych efektach lub takich, nie wymagających precyzyjnego ustawienia barwy. Wersja gitarowa jest jeszcze prymitywniejsza to właściwie pokrętło wpięte do kondensatora wycinające praktycznie górne pasmo. Jak widać filtry tego typu właściwie tylko tłumią. Sygnał na wyjściu licząc średnio jest mniejszy niż oryginalny na wejściu - czyli cichszy. Aby temu zapobiec stosuje się filtry aktywne, które prócz tego że tłumią to czego nie chcemy to wzmacniają to co chcemy. Wyglada to mniej wiecej tak:

 

Charakterystyka aktywnego filtra z jednym suwakiem w zależności od położenia suwaka

 

 

Jak widać aktywna korekcja daje większe możliwości zróżnicowania brzmienia.

Filtry wielopokrętłowe - dwu- i trzypunktowe

📜 niektóre filtry wielopokretlowe

 

Dają jeszcze większa dokładności w dokładności regulacji. Wyobraźmy sobie powyższe przebieg dźwięku oryginalnego, podpięty pod dwa pokrętła z odpowiednimi układami. Jedno pokrętło by regulowało a drugie soprany. To filtr dwupotencjometrowy. Bardzo popularny w układach przesterowania Bossa np. Megadistortion MD-2 i niektórych wzmacniaczach Voxa albo Jamesa.  Układ z trzema potencjometrami reguluje jeszcze pasmo środkowe, czyli coś co jest pomiędzy basami a średnimi tonami. Podział nie jest dokładny ze względu na różnice w budowie przeróżnych układów. Trzeba pamiętać, że ustawienie jednego pokrętła zazwyczaj.  Taki układ jest wykorzystywany w BOSS Metalzone MT-2. W obu Bossach regulatory mają mechanizm koncentryczny jeden potencjometr w drugim. Metalzome MT-2 ma dodatkowo możliwość przesuwania częstotliwości punktu odpowiedzialnego za średnie tony.

Układ trójpunktowy we wzmacniaczu gitarowym

Układ potrójny jest najczęściej stosowany we wzmacniaczach mocy. Jednakże trzeba pamiętać, że są to dość specyficzne regulatory ruszając jednym pokrętłem powiedzmy TREBLE - mieszamy w całym paśmie przenoszenia ze względu na specyficzną zagmatwaną budowę takich układów. Często możemy tez znaleźć potencjometr PRESENCE dodatkowo regulujący specyfikę pasma przenoszenia w tonach średnich i wysokich i pozwala przebić się przez zespół i perkusje na próbie lub na koncercie. Wzmacniacze mogą mieć albo jeden zbiorczy korektor wyjściowy na szereg kanałów lub w każdym kanale osobny.

Equalizer czyli korektor wielopunktowy

📜 niektóre filtry wielopokretlowe - schematy

Jest to wielopokrętłowe urządzenie lub część układu, które pozwala na korekcję brzmienia w wąskich przedziałach częstotliwości - pojedynczych oktawach lub węższych partiach na przykład tercjach. Sama nazwa  equalizer pochodzi od slowa angielskiego wyrównywać. Chodzi o takie ustawienie by odpowiadało to naszym uszom i uszom naszych słuchaczy.

 

Przykładowa nastawa equalizera oraz przemienione pasmo przenoszenia danego przebiegu - kolor zielony.

 

 

Podbijacze pasm, psychoakustyczne efekty

Ich celem jest korekcja pasm, podbijanie basów, wysokich tonów. Podbijacze wysokich tonów były stosowane kiedyś, gdy kondensatory miały słabą jakość. Przykładem takiego urządzenia jest Horn-by-Kues używane w latach 70-tych przez Ritchiego Blackmoore’a. Co ciekawe Ritchie używał tego efektu, jako przedłużacza dźwięku, bo efekt miał spore opóźnienia.

Klasyczne i mniej klasyczne

 

Klasyczne filtry mają określoną częstotliwość cięcia czy tez rezonansu czy tez miejsca, w którym działają jako tłumiki - np wycinające buczenie 50Hz z dźwięku gitary. A co by było, gdyby ta częstotliwość rezonansowa zmieniała się podobnie jak to robimy szukając stacji w radio? W dodatku w sposób zależny od głośności sygnału czy tez od naciśnięcia dajmy na to pedału nożnego?

FILTRY OBWIEDNIOWE

 

📜 niektóre filtry obwiedniowe - WAH WAH i AUTO WAH WAH - ich schematy

Wah-wah czyli kaczka (polskie ło-ło) - jest to słowo - onomatopeja. Powstało na skutek przedstawienia w formie liter tego co przedstawia efekt akustyczny o takiej nazwie. Zamienia on pojedyncze piki dźwięku  z gitary, basu czy innych instrumentów  (zazwyczaj wpinany na początku całego modułu efektów) i powoduje to, że dźwięk "kwacze" lub jak w przypadku cry-baby "płacze". Akustycznie efekt przedstawia się w formie czegoś przypominającego aparat ludzkiej mowy odpowiedzialny za przerabianie samogłosek.

 

W encyklopedii fizyki odnajdziemy bardzo ciekawy schemat zastępczy elektryczny aparatu strun głosowych, przełyku, gardła, nosa - czyli aparatu mowy, tego samego, którym się posługują ludzie. Zmieniając ułożenie jezyka, czy kształt ust wypowiadać możemy skomplikowane rezonujące dźwięki, w dodatku zmieniać możemy je dynamicznie, przechodząc od jednej sylaby do drugiej - po prostu tak mówimy i śpiewamy . Odpowiada to praktycznie wianuszkowi filtrów począwszy od głębi gardła a skończywszy na wargach, przełączanych kontrolą naszego umysłu. Wah-wah to właściwie taka kostka rozśpiewana kostka poprawiająca artykujacje.

Pozwala ona regulować, przesuwać widmo sygnału, zmieniać kształt obwiedni w zależności od położenia potencjometra sterującego. Ściskając wokaliście gardło uzyskać można ten sam efekt, ale nie namawiam do złego. W jednym ze swoich numerów, wokalista The Doors Jim Morison nawet udaje gitarę podpięta pod taki efekt.

Cały ten wywód można prosto skrócić: Wah-wah to filtr z modulowaną obwiednią. Istotną rzeczą odróżniająca Wah-wah od reszty efektów jest to, że posiada ona potencjometr typu Hot-Potz - taki, ktory jest sprzężony mechanicznie z pedałem, ale to tylko rozwiązanie mechaniczne. Oporność takiego potencjometru czyli rezystora nastawnego zmienia się w zależności od nacisku nogi na pedał. Ma to ciekawe przełożenie jedno przekręcenie pedału powoduje, to to samo jakbyśmy jednym pokrętłem zmieniali położenie częstotliwości filtrowanej a drugim pokrętłem zmieniali głośność tego dygoczącego zakresu częstotliwości. Efekt wygląda na analizatorze spektralnym jakby przez alikwoty dźwięków przeszła fala uderzeniowa i odbiła się gdzieś od krańca pasma słyszalnego. Poziom kolejno znajdujących się obok siebie dźwięków podnosił się niczym meksykańska fala.

 

Podział kaczek i filtrów obwiedniowych

 

Pierwsze Wah-wah zostalo skonstruowane w 1946 roku w USA przez Fendera. Wynalazek odstał w szafie aż do lat 60-tych. W 1966 powstały kaczki Hoffnera w Niemczech, prototypowa szara kaczka Voxa oraz w 1967 Crybaby oraz następna kaczka Voxa sygnowana imieniem Clyde’a McCoya. Kaczki wychodziły później masowo:Halifax, Elka Dizzy, Vox V846, Shaller-Bow-Bow joj-joj, Ibanez Fuzz-wau (połączenia kaczek z fuzami z środkowych lat 70-tych), Stereo Fuzz-Wah, CBS Wah-Fuzz, Ibanez Fuzz-wah. I dalsze kombinacje firm Maestro, Shinei, Elektro-Harmonix muff-fuzz-crying-tone pedal, Colorsound, Guild. Lata 80-te to w skrócie: Morley (black gold basic, WVO), Ibanez Blubber wah pedals, Musitech tube-talker, Boss pw-1 Rockerwah, Jim Dunlop Jimi-Hendrix. Lata 90-te to emisja Voxa V847, RMC1 Teese, oraz w 1997 Snarling Dogsa z Cherlie Singer, chromowanego Chybaby 535 oraz Rogera Mayera, Budda-wah, Boston wahwah

W zależności od typu efektu  Wah-wah, firmy, sygnatury, efekty te mogą się od siebie różnić. Brzmieniem, jakością czy tez samymi opcjami dodatkowymi ( na przykład dodatkowe przełączniki, możliwość stosowania jako pedał głośności).

Wah-wah jest stosowane praktycznie w każdego rodzaju muzyce, nie koniecznie gitarowej, można nawet znaleźć muzyków grających na instrumentach dętych używających kaczek. Począwszy od czasów Hendrixa, Reggae, aż po mroczniejsze klimaty gotyckie np. w Paradise Lost.

 

Kaczki można podzielić na zawierające dławiki i bezdławikowe czyli zawierające lub nie male transformatorni indukcyjne magazynujące energie elektroakustyczną lub wykonujące bezwładność w inny sposób. Dławiki tez różnią się miedzy sobą kształtem. A ich indukcyjnośc wynosi w okolicach 0,5H

 

Można tez podzielic ze względu na przeznaczenie czy tez barwę dźwięku jaką z siebie dają. W poprzednim Top-Guitar znalazła się recenzja układu sygnowanego nazwiskiem Zakka Wylde’a. Wylde operuje w górnym paśmie sygnału przesterowanego, zatem ta kaczka jest stworzona do takiego grania. Grającym w innych klimatach należy polecić cos bardziej klasycznego Voxa, Cry-Baby, lub Dunlopa. Osobom, które chcą oszczędzić pieniądze można polecić moduły w multiefektach, ale mało to ma wspólnego z oryginalnymi efektorami na prawdziwej cewce. Można zatem kaczki podzielić na cyfrowe i analogowe. 

AUTO-WAH-WAH

 

📜 niektóre filtry obwiedniowe - WAH WAH i AUTO WAH WAH - ich schematy

Pójdźmy jeszcze dalej, zróbmy tak, aby automat za nas wykonywał ruchy pedałem stopowym. Okazuje się, że takie urządzenie jest proste do skonstruowania. Jest to automat, który z odpowiednim ruchem wirtualnym naciska na nas na zintegrowany w strukturę efektu potencjometr, czyli zmienia impedancje jednego z elementów strukturalnych efektu. To przy odpowiednim zsynchronizowaniu takiego Auto-wah-wah możemy grać prawie tak samo jak na Wah-wah. Niektóre wah-wah mają taką opcję wbudowaną. Inne umożliwiają dopięcie pedału, który zastepuje wewnętrzny automat.

Efekt tego typu wygląda na wykresie z oscyloskopu jak jakiś potwór morski. Ale w rzeczywistości efekt jest prosty do opisania. Jak widać na początku ktoś uderzył w strunę. Po czym główny alikwot dźwięku powiedzmy ze struny A 440Hz zaniknął kosztem następnych dźwięków z wyższych szeregów: 880Hz 1760Hz 3520Hz. Następujące po sobie alikwoty odpalały kolejno jak fala wraz z działalnością naszego automatu i odbiły się od maksymalnego zakresu w danej kaczce. W wah-wah robiły to nasze stopy dociskając różnego rodzaju stopowe wynalazki.  Opisałem prosty sygnał 4 alikwotowy, chcecie więcej, wystarczy podpiąć pod wah-wah efekty przesterowania, o których było tydzień temu.

 

EFEKTY FILTRACYJNE TYPU AKUSTYCZNEGO W PACZKACH

Biorą się z konstrukcji samej paczki gitarowej. Puszka jaką jest skrzynia jest pewnego rodzaju wzmacniaczem. W pewien sposób oddziela ona falę akustyczna sprzed głośnika i zza głośnika. W przypadku głośników gitarowych mamy do dyspozycji paczki otwarte i zamknięte oraz bardzo rzadko paczki z rurami typu bass-refleks. Bass reflex i kolumny otwarte mają na celu zmieszanie części sygnału z tylnej części membrany z tym co „wychodzi” sprzed głośnika. Bass reflex to obudowa z rurami, w którym zachodzi rezonans powietrza. Podbijając dolne partie tego co gramy. Rzadko stosowane, ze względu na przesunięcia fazowe i opóźnienia, co innego w przypadku gitar basowych, gdzie ma to więcej zalet niż wad. Kolumny otwarte i zamknięte to natomiast bardzo szeroko stosowane rozwiązanie. Niektóre paczki gitarowe mają możliwość otwarcia tylnej ścianki, i modyfikacji brzmienia. Zazwyczaj kolumna otwarta gra bardziej liniowo i ma mniej basu. Tak się stosuje w przypadku kolumn jedno- i dwugłośnikowych. W przypadku 4x12” czy 4x10” czy tez powiedzmy innych kosmicznych kombinacji 8x10” 4x12+4x10. Stosuje się inna modyfikację polegająca na ścięciu górnej części paczki gitarowej i umieszczeniu głośników tak aby grały pod pewnym kątem do góry.

  

 

SYMULATORY PACZEK GITAROWYCH

Jak widać z powyższego rozważania, paczek jest wiele rodzajów o różnym brzmieniu, lista głośników gitarowych jest ogromna, mają one różne brzmienia. Łącząc ze sobą brzmienie kilku paczek uzyskujemy niezliczone ilości brzmień. Co zrobić gdy siedzimy sami w studio czy przed komputerem i nie mamy ani miejsca, ani czasu ani pieniędzy na kombinowanie. Po prostu szukamy odpowiedniej barwy dla naszego rozważania? I co wtedy.

 

Pomoże nam zmyślny efekt kostkowy lub zintegrowany, wpinany zazwyczaj za pętle efektów zawiera on w sobie filtry i efekty działające na dynamikę dźwięku tak, aby na wyjściu „podrobić” charakterystykę i charakter paczki i głośnika gitarowego.

 

Głośnik gitarowy jest ciężko podrobić, dlatego, że paczka z założenia gra nieliniowo, głośniki mają bardzo dużo harmonicznych, aby dodać siarki do brzmienia. Nie wystarczy po prostu ustawić Equalizer tak, żeby podrobić charakterystykę głośnika przedstawiona na początku.

 

Przykładem takich efektów mogą być cyfrowe efekty z zaimplementowanymi gotowymi barwami, gdzie dźwiękowi wejściowemu poprzez modelling przyporządkowywana jest odpowiednia barwa wybrana z palety kilku czy kilkunastu głośników. Są tez efekty analogowe wykorzystujące proste prawa elektryczne i filtracje niczym nie różniącą od korektorów przedstawionych wcześniej. Przykładem takiego urządzenia jest Marshall SE100

 

Opis pokręteł guzików, normalnie instalowanych w korektorach:

 

PRE, GAIN - głośność wejściowa na korektorze

 

SENS - czułość efektu - na przykład Auto-Wah na sygnal narastający

 

RATE - zazwyczaj szerokość działania efektu obwiedniowego

 

MOD, MODE - tryb pracy, rodzaj działania danego efektu filtracyjnego, ewentualnie nastaw z pamięci danej barwy

 

DEPTH - głębokość modulacji obwiedni

 

ATTACK - prędkośc narastania zmian obwiedni w układach typu Auto-Wah

 

THRESHOLD - próg zadziałania filtra czy też modulacji amplitudy.

 

BASS, LOW, LO - regulacja basów polskie BAS, lub znak klucza basowego ;

MID (MIDDLE) - regulacja średnich tonów

 

TREBLE (HIGH, HI) - regulacja wysokich tonów, polskie WYSOKIE lub SOPRANY, czasami oznaczane kluczem wiolinowym :

MID FREQ. - częstotliwość położenia regulacji średnich tonów (middle frequency) wyrażona w hercach

 

PRESENCE - regulacja napięcia na lampach sterujących końcówką mocy lampową mająca wpływ na brzmienie zestawu

 

TONE - jednopokrętlowa regulacja barwy dźwięku (polskie Barwa, oznaczane niekiedy dwoma znakami kluczem wiolinowym obok basowego) - spotykana w gitarze.

 

X Hz, gdzie X = to liczba, oznacza jakiego pasma dotyczy regulacja. Damy na to mamy 3 pokrętła 60Hz, 120Hz i 200Hz. Pokrętło 120Hz reguluje zakres mniej więcej od 90Hz do 150Hz (połowa odległości na wykresie pasma przenoszenia)

 

Y dB - gdzie Y to względna różnica wyrażona w decybelach, jednostce porównawczej dwóch wielkości, nieliniowej - logarytmicznej. Jeśli między dwoma suwakami ustawimy sobie 6dB różnicy w wysokości to między poziomami napięć na dwóch sąsiadujących pasmach jest dokładnie 2x różnicy. Bez względu na to jaki jest sygnał na wejściu (o ile na wyjściu nie pojawią się przesterowania). 12dB to 4x różnicy a 20dB to już 10x różnicy, idąc dalej jednostka jeszcze bardziej przyspiesza 40dB to 100x itd. Idąc w druga stronę mamy sytuację odwrotną -20dB = x 0,1 czyli 1/10; -40dB = x 0,01 czyli 1/100. W tym przypadku decybel jest jednostka względną. Decybele wprowadzono do różnicy napieć, gdyż w sygnale mogą nastać potężne różnice między występującymi obok siebie napięciami, poziomami dźwięku itp.

 

BYPASS - ominięcie efektu, można podzielić na pasywny i aktywny. Aktywny to układ tranzystorowy pomijający główny efekt. Natomiast pasywny to prosty przełącznik który pomija całkowicie efekt, przy okazji wyłączając go.

 

 

Podsumowanie

Każdy ma nie dość, że różne preferencje muzyczne to jeszcze ucho każdego z nas jest zupełnie innym światem kumulującym dźwięki z otoczenia. Całość kumuluje się w zmysłach bo inaczej myślimy. Aby każdy mógł szukać swojego ideału dźwięku powstały różnego rodzaje filtry, korektory, polepszacze dźwięku. Są one tym samym, czym dobra przyprawa czy glutaminian sodu dla chipsów. Pozwalają uzyskać czy wzmocnić odpowiednią barwę, ale także pomieszać zależności pomiędzy tonami w sygnale audio jak to robią efekty wah-wah.

Wszystko począwszy od deski drewnianej w gitarze a skończywszy na naszym uchu w każdym z tych urządzeń istnieje silna zależność pozornej głośności od wysokości dźwięku. W dodatku zmienia się to wraz z wiekiem. Żeby dobrze się powodziło producentom, konstruktorzy pozwolili nam na regulację barwy praktycznie na każdym z etapów przetwórstwa dźwięku.